Economische activiteit & tewerkstelling
De haven van Antwerpen is een uniek platform door het samenspel van goederenbehandeling, industrie en logistiek.
Antwerpen blinkt uit als veelzijdige wereldhaven door de aanwezigheid van maritieme bedrijven, industrie en logistieke bedrijven. In geen andere haven zijn de verschillende diensten zo sterk op elkaar afgestemd.
Om de verwachte groei van containertrafiek te kunnen opvangen, wordt momenteel hard gewerkt aan extra ruimte voor opslag en behandeling van containers.
De Vlaamse Regering keurde in januari 2020 het Voorkeursbesluit goed voor de ontwikkeling van extra containerbehandelingscapaciteit in de haven van Antwerpen. De bijkomende capaciteit wordt gecreëerd via een efficiëntere benutting van de bestaande haventerreinen en een beperkte uitbreiding in de vorm van een nieuw getijdendok, en voorziet tevens in bijkomende logistieke zones en multimodale ontsluiting.
©Source: Antwerp Port Authority, annual reports from other portsGoederenoverslag
Ondanks geopolitieke onzekerheden en een economische groeivertraging, nam de totale goederenoverslag in 2019 voor het zevende jaar op rij toe. Containers waren de belangrijkste driver voor deze groei. Bij de overslag van breakbulk met staal als belangrijkste product waren de gevolgen van mondiale handelsbelemmeringen voelbaar terwijl de overslag van vloeibare bulk daalde omwille van een verminderde vraag en schommelende olieprijzen.
We zijn trots op hoe we in 2020 stand hielden. De totale goederenoverslag van Port of Antwerp in 2020 bedroeg 231 miljoen ton cargo. De terugvallende totale overslag daalde slechts 3,1% ten opzichte van 2019. Dankzij de sterke containeroverslag, die de kaap van 12 miljoen TEU overschreed, kon de haven de terugvallende totale overslag beperken.
Ten opzichte van de meeste andere havens in de Hamburg-Le Havre range hield de haven ondanks het coronajaar en andere handelsperikelen zeer goed stand. Het containersegment groeit al sinds 2014 onafgebroken waardoor de haven haar marktaandeel in de Hamburg - Le Havre Range voortdurend kon vergroten.
©Source: National Bank of BelgiumGevalideerde data
Investeringen van de verschillende sectoren
Na de piek in investeringen van € 5 miljard in 2018 (vertekend door de fusie van Euronav) viel het investeringsvolume terug tot € 3,3 miljard in 2019 wat vergelijkbaar is met de bedragen van de jaren vóór 2018. Het zwaartepunt van de investeringen lag opnieuw bij de chemische bedrijven waar de investeringsbedragen na een piek in 2018 opnieuw wat terugvielen in 2019. Hoge investeringsvolumes bevestigen dat de haven van Antwerpen een aantrekkelijke locatie is: enerzijds is ze de thuisbasis van de grootste (petro)chemische cluster van Europa. Anderzijds speelt haar centrale ligging, hoge productiviteit en hoge kwaliteit van de opslag-, overslag-, distributie- en transportbedrijven een belangrijke rol.
Haven van Antwerpen & andere sectoren
In 2019 realiseerde de haven van Antwerpen een directe (activiteiten in de haven) en indirecte (activiteiten gerelateerd aan de haven) toegevoegde waarde (waarde van alle goederen en diensten na aftrek van het intermediair verbruik) van in totaal 19 miljard euro, goed voor 4 procent van het Belgische en 6,7 procent van het Vlaamse Bruto Binnenlands Product. Toegevoegde waarde in maritieme activiteiten droeg in positieve zin bij aan de toename van de directe toegevoegde waarde o.a. door de groei van de goederenoverslag en door de stijging van forward charter rates. De directe toegevoegde waarde van de haven wordt gedomineerd door de toegevoegde waarde van de niet-maritieme cluster die in 2019 weliswaar kromp door lagere verkoopprijzen en -volumes in de chemische industrie.
©Source: National Bank of BelgiumGevalideerde data
Direct en indirecte toegevoegde waarde
De directe toegevoegde waarde van de haven van Antwerpen evolueert in stijgende lijn. Het groeide met 0.7% in 2019. De belangrijkste reden voor deze beperkte toename was een daling van de toegevoegde waarde van de niet-maritieme cluster met 2,5%. Die is vooral te verklaren door een terugval van de toegevoegde waarde in de chemische industrie met 4,7%.
©Source: National Bank of BelgiumGevalideerde data
Per cluster
Er is een sterke groei te zien in de industriële cluster. Binnen de maritieme cluster (scheepsagenten en expediteurs, rederijen, goederenbehandeling, maritieme handel, scheepsbouw en herstelling) daalt de toegevoegde waarde in 2018 en 2019 ten opzichte van 2017.
©Source: National Bank of BelgiumGevalideerde data
Per sector
De directe toegevoegde waarde groeide met 0,7% in 2019. Een aantal grote chemische bedrijven zag in 2019 hun winstmarge en omzet sterk afnemen door een daling in de verkoopprijzen en door krimpende verkoopvolumes in het bijzonder vanwege de auto-industrie.
Andere takken zoals energie en handel zagen hun toegevoegde waarde wel toenemen en konden zo de daling in de niet-maritieme cluster enigszins milderen.
De toegevoegde waarde van de maritieme cluster, die gedomineerd wordt door goederenoverslag, nam dan weer wel toe met 3,2%.
©Source: Antwerp Port AuthorityLogistieke activiteit
De overdekte opslagcapaciteit in de haven van Antwerpen bedraagt 615 ha, een capaciteit die de laatste jaren gelijk bleef.
©Source: Antwerp Port AuthorityTankopslagvolume
De tankopslagruimte voor petroleumraffinaderijen blijft goed voor 5,4 miljoen m³. Bij opslag-en distributiebedrijven steeg de tankopslagcapaciteit van 7,2 naar 8,3 miljoen m³.